Naar een eenduidige psychosociale screening van longtransplantatiepatiënten

S.H. Smit, T. Norder

Thursday 15 march 2018

16:15 - 16:25h at Van de Vorm/Plate Zaal

Categories: Nursing, Session (parallel)

Parallel session: Parallel session 9: Nursing

Inleiding

Uit wetenschappelijke studies en patiëntervaringen blijkt een psychosociale kwetsbaarheid van transplantatiepatiënten. Tijdens de screening voor longtransplantatie werd hier wel aandacht aan besteed, maar psychosociale problematiek werd niet met een gestandaardiseerd screeningsinstrument geïnventariseerd. Om tot een eenduidige psychosociale screening te komen is een psychosociaal screeningsinstrument geïntroduceerd. Het doel van deze presentatie is het delen van onze ervaringen met de psychosociale screening van transplantatiekandidaten.

Methodes

Voor de psychosociale screening werd gebruikt gemaakt van de Stanford Integrated Assessment for Transplantation (SIPAT). Na scholing in het afnemen hiervan en het beoordelen van psychopathologie, werd de SIPAT afgenomen door de verpleegkundig specialist longtransplantatie (VS Tx) of de medisch maatschappelijk werker (MMW).

Resultaten

Van oktober 2016 tot juni 2017 werden 21 longtransplantatiekandidaten gescreend. De meeste screeningen (n=13) werden door een MMW uitgevoerd, zeven door een VS Tx en één door VS psychiatrie. De gemiddelde leeftijd van de patiënten was 57 jaar en 45% was vrouw. De gemiddelde SIPAT score was 10 (range 1- 21 ). Bij 75% was sprake van een goede kandidaat voor transplantatie. Vier patiënten scoorden minimaal tot hoog risico. Geïdentificeerde problemen waren met name psychologische instabiliteit, een beperkt sociale netwerk, middelengebruik en niet gereed zijn voor transplantatie. Door gebruik van de SIPAT is sprake van een objectievere screening en worden psychosociale aandachtspunten beter onderbouwd. Wel bleek het moeilijk om ernstige psychopathologie goed te doorgronden. Om hierover tot een goede beoordeling te komen, kon de hulp ingeroepen worden van de afdeling Psychiatrie.

Het afnemen, invullen en verwerken van de gegevens kostte gemiddeld 130 minuten. Het werken met de SIPAT kostte daarmee meer tijd dan de eerdere screening. Door het ontstaan van routine is de huidige praktijk echter al minder tijdrovend.

Conclusies

Het screenen van longtransplantatiekandidaten met een gestandaardiseerd instrument heeft een meerwaarde voor het in kaart brengen van psychosociale problematiek en kan bijdragen aan een betere voorbereiding op de transplantatie. Wel moet goed gekeken worden naar borging van de gegevens en de ingezette actiepunten vanuit de SIPAT. Tevens is in de toekomst onderzoek nodig naar de effecten van psychosociale screening op uitkomsten na transplantatie.