Psychosociaal screenen van kandidaten voor niertransplantatie.psychosociaal screenen van kandidaten voor niertransplantatie
M.J.M. van Helden, P.A.J. Weide, G. van den Bosch, L.B. Hilbrands
Thursday 15 march 2018
16:55 - 17:05h
at Van de Vorm/Plate Zaal
Categories: Nursing, Session (parallel)
Parallel session: Parallel session 9: Nursing
Inleiding
Niertransplantatie heeft als doel de levensverwachting te verlengen en de kwaliteit van leven te verbeteren. Het is echter ook een ingrijpende behandeling die, zeker als de patiënt tevoren met dialyse behandeld werd, de wereld op zijn kop kan zetten. Van een vertrouwde en veilige omgeving op de dialyse afdeling wordt in een nieuwe situatie een grote zelfstandigheid verwacht. Niet iedere patiënt blijkt in staat om informatie goed te verwerken en adequaat te reageren op signalen van ziek zijn. Vaak is er in het transplantatiecentrum onvoldoende informatie over sociale achtergrond, mentale en cognitieve status en coping gedrag van de transplantatiepatiënt. De vraag die steeds weer opduikt is: hoe kunnen wij de patiënt niet alleen medisch optimaal voorbereiden op een transplantatie, maar ook op psychosociaal en maatschappelijk gebied beter begeleiden?
Methoden
Door de afdeling nierziekten is een vragenlijst ontwikkeld, deels gebaseerd op de Stanford Integrated Psychosocial Assessment for Transplantation. Deze vragenlijst is gericht op kennis en inzicht, coping, zelfstandigheid, lichamelijk, cognitief en psychisch functioneren en de woonsituatie van de transplantatiekandidaat. De vragenlijst kan door verschillende professionals ingevuld worden en wordt opgestuurd naar het transplantatiecentrum. Het is mogelijk om in de vragenlijst aan te geven welke items extra aandacht verdienen bij opname en bezoek aan de polikliniek;voor items die een belemmering voor transplantatie vormen kan een plan van aanpak gemaakt worden.
Resultaten
Na enkele pilots is de vragenlijst in november 2016 geïntroduceerd in de gehele transplantatieregio en inmiddels meer dan 125 keer gebruikt. De betrokken zorgverleners zijn verrast door de grote hoeveelheid informatie die de vragenlijst oplevert. Patiënten zijn eveneens positief; zij ervaren dit als goede zorg. In enkele gecompliceerde casussen heeft de vragenlijst er aan bijgedragen dat de transplantatie en de periode erna probleemloos verlopen zijn. In één geval is besloten dat de patiënt voorlopig niet in aanmerking komt voor transplantatie. 70% van de verpleegkundigen van de verpleegafdeling reageerden op de tevredenheidenquête. 66% van hen gaf aan snel een helder overzicht te hebben van de psychosociale omstandigheden en het verpleegplan hierop aan te passen.
Conclusie
De ingevulde vragenlijst levert zinvolle, aanvullende informatie op die bijdraagt aan adequate voorbereiding op niertransplantatie en optimale nazorg.
